Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. . Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. . Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. . . Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Эnюallah dьzelir. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Okul Эstanbul'daydэ. Юimdi de Эsrail-Filistin. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Bьtьn tьrlere saygэm var. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. . Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Beni onun yanэna verdiler. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Onlarla iftihar ediyorum. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Enstrьman црrenmek зaba ister. Цrneрin bakkala giderken. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Ne gelen oldu ne de giden. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Kitap ve gazete okumayэ da. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. . Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. . Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. . Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Borusan bunlardan biridir. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Beni зok etkiledi. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Dr. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Orada doрdum. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. O rahatsэz oluyordu. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. . Tiyatroda, operada, sinemada. "Hani юarkэ"" diye sordum. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Bana "Sen kemana" dediler. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Saim Akзэl. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Эntihara kadar gidebilirdim. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. O da kabul etti. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Bunlarsэz yapamam. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Borusan bunlardan biridir. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. . HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Saim Akзэl. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Цrneрin bakkala giderken. Beni onun yanэna verdiler. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Onlarla iftihar ediyorum. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Enstrьman црrenmek зaba ister. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Эnюallah dьzelir. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Ne gelen oldu ne de giden. Bunlarsэz yapamam. Tiyatroda, operada, sinemada. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Orada doрdum. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Dr. O da kabul etti. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. . Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. . O rahatsэz oluyordu. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. "Hani юarkэ"" diye sordum. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. . Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Bьtьn tьrlere saygэm var. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Kitap ve gazete okumayэ da. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Beni зok etkiledi. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Юimdi de Эsrail-Filistin. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Эntihara kadar gidebilirdim. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. . Okul Эstanbul'daydэ. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. . Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Bana "Sen kemana" dediler. . Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. . Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. . Burasэ klasik mьzik okulu" dedi.